Insulin – nút thắt sinh mệnh bệnh tiểu đường liên quan tới dinh dưỡng thế nào?

Insulin là nút thắt quan trọng trong cơ chế gây ra và mức độ tiến triển của đái tháo đường. Tuy vậy, hầu như người bệnh lại thường chỉ biết tới insulin bổ sung ngoài mà chưa nắm rõ insulin trong cơ thể hoạt động ra sao. Bài viết này sẽ đưa ra giải đáp và đồng thời giúp bạn biết cách bổ sung dinh dưỡng có lợi cho insulin và tình trạng sức khỏe của mình.

• Insulin ảnh hưởng tới bệnh tiểu đường thế nào?

a, Khái niệm insulin nội sinh

Insulin là một loại hormone nội tiết của cơ thể được tiết ra bởi các tế bào beta thuộc đảo tụy. Nếu hoạt động sinh lý diễn ra bình thường, nồng độ đường huyết chính là yếu tố kích thích tuyến tụy giải phóng lượng insulin phù hợp.

Bởi vậy, khi mắc bệnh tiểu đường, hoạt động sinh lý gặp trở ngại nên mới sinh tình trạng phần insulin được tụy cung cấp không đúng với lượng cầu.

b, Chức năng của insulin

Nhiệm vụ quan trọng của insulin là kiểm soát hàm lượng glucose trong máu trong biên độ bình thường (3,9-6,4mmol/l) nhờ vận chuyển các phân tử đường glucose tới tế bào trong cơ thể. Các tế bào này sẽ hấp thu glucose để lấy năng lượng thực hiện các chức năng sinh lý. Bên cạnh vai chính trên, insulin cũng sắm một vai nhỏ trong hoạt động chuyển hóa đạm và chất béo.

Insulin có nhiệm vụ kiểm soát glucose trong máu.

c, Vấn đề của insulin trong bệnh tiểu đường

Dựa vào khái niệm và chức năng kể trên của insulin, thì loại hormone này tác động tới bệnh tiểu đường theo hai hướng sau:

• Số lượng insulin được tiết ra không đủ

Vì lý do bệnh lý nào đó diễn ra tại tuyến tụy, ví dụ như suy tụy hoặc bệnh lý di truyền, khiến cho cơ quan này không thể đáp ứng sản xuất lượng insulin tới mức độ mà phần cơ thể yêu cầu. Đây chính là bản chất của bệnh tiểu đường type 1 hay còn gọi là loại đái tháo đường phụ thuộc vào insulin.

• Chất lượng insulin trong việc thực hiện chức năng mang glucose tới tế bào tiêu thụ

Tại đây, nồng độ insulin được tụy tiết ra đủ. Tuy nhiên các insulin lại không phát huy tốt chức năng của mình, kết quả là nồng độ insulin trong máu cao và nồng độ glucose trong máu cũng cao theo vì không được mang đi tiêu thụ đúng nơi. Nguyên nhân khiến insulin không phát huy được chức năng là do xảy ra sự kháng insulin hay có thể hiểu là tình trạng giảm nhạy cảm với insulin tại các tế bào cơ thể. Đây là tình trạng phổ biến, không chỉ do di truyền mà còn dần bị hình thành bởi thói quen sinh hoạt và ăn uống thiếu khoa học.

• Kháng insulin và bệnh tiểu đường

Tại đây chúng ta sẽ đi sâu vào tình trạng kháng insulin – nguyên nhân gây bệnh tiểu đường type 2 và cũng chính là loại tiểu đường chiếm số đông nhất với 90-95% tổng người mắc đái tháo đường.

Cơ chế của quá trình kháng insulin cũng như gây bệnh tiểu đường type 2 như sau:

Khi ăn uống đặc biệt là các thực phẩm chứa nhiều tinh bột, phần đường có trong thành phần dinh dưỡng của các thức ăn đồ uống này sẽ làm tăng hàm lượng glucose máu. Khi ấy tuyến tụy nhận tín hiệu, giải phóng insulin đi thực hiện nhiệm vụ gõ cửa các tế bào trong cơ thể báo hiệu cho chúng hãy hấp thu glucose đi. Quá trình này giúp glucose được tích trữ, sử dụng đúng nơi – đúng thời điểm và giảm lượng đường huyết xuống mức bình thường.

Tuy nhiên do một hoặc nhiều lý do, cơ thể của bạn lại mất đi sự nhạy cảm với insulin khiến glucose máu không được sử dụng đúng, bị tích trữ thành hàm lượng cao. Khi ấy, do glucose máu cao nên tụy vẫn phải tiếp tục sản xuất và giải phóng thêm nhiều insulin để nỗ lực cứu vãn tình trạng đường huyết. Cứ như vậy trong thời gian dài, tụy làm việc quá sức dẫn tới suy giảm chức năng hoặc thậm chí hư hỏng. Tới đây thì khả năng sản xuất insulin của tụy cũng bị giảm tiếp, dẫn tới tình trạng không chỉ chất lượng sử dụng insulin kém và giờ thêm cả số lượng insulin được tung ra cũng không đủ. Kết quả là glucose máu vọt tăng. Ở giai đoạn này người bệnh không chỉ dùng thuốc và thực phẩm chức năng làm tăng độ nhạy insulin mà còn phải tiêm thêm insulin ngoại sinh mới có thể kiểm soát được đường huyết. Diễn biến này cũng chính là cách mà bệnh tiểu đường type 2 tiến triển.

Tiêm insulin là một phương pháp bổ sung insulin từ bên ngoài vào cơ thể

Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, kháng insulin ở bệnh tiểu đường type 2 thường diễn ra hơn cả ở các mô mỡ và mô cơ. Đây là phần cơ quan bị ảnh hưởng bởi lối sống sinh hoạt và dinh dưỡng hàng ngày rất nhiều. Nếu bạn nắm chắc nguyên tắc và kiên trì thay đổi lối sống thì hoàn toàn có thể biến trở ngại này thành phương thức chữa bệnh vừa lành lại hiệu quả.

• Dinh dưỡng đối với người bệnh tiểu đường để tốt cho insulin

Như đã được phân tích ở trên, nhiệm vụ của chúng ta bây giờ là giảm sự kháng insulin và tăng độ nhạy cảm với hormone này để cải thiện tình trạng bệnh tiểu đường. Cách làm như sau:

a, Về chế độ ăn uống

• Tích cực hạn chế ăn đồ có nhiều dầu mỡ hoặc chiên nướng. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng các acid béo tự do trong máu làm các tế bào ngừng phản ứng với insulin. Bởi vậy, bên cạnh việc giảm nồng độ mỡ máu qua hạn chế nhóm thực phẩm này, chúng ta còn đang giúp tình trạng kháng insulin không đi vào nặng nề hơn.
• Hạn chế uống rượu và đồ uống chứa cồn. Cũng dựa trên các kết quả nghiên cứu về sự thay đổi của glucose máu sau khi được truyền ethanol (thành phần của rượu và thức uống chứa cồn) thì các nhà khoa học đưa ra kết luận, ethanol làm giảm đáng kể khả năng đáp ứng insulin và tiêu thụ glucose. Đọc thêm chi tiết mối liên quan này qua bài viết “Bệnh tiểu đường và rượu – mối quan hệ ẩn nhưng nguy hiểm khôn lường”.
• Bổ sung ăn nhiều rau xanh. Không chỉ cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ, ăn nhiều rau xanh còn giúp cải thiện bộ máy nội tiết khi làm tăng khả năng đáp ứng insulin của các tế bào ngoại vi. Điều này giúp insulin thực hiện chức năng của mình tốt hơn và glucose máu được giảm xuống.

Cần hạn chế ăn các đồ dầu mỡ, chiên nướng.

b, Chế độ sinh hoạt

• Vận động thể dục thể thao. Vận động thể chất giúp đánh thức tế bào cơ và dần đáp ứng tốt hơn với insulin nhằm sử dụng glucose cung cấp năng lượng cho hoạt động. Bên cạnh đó, thể dục thể thao giúp cơ thể khỏe mạnh, giảm mỡ thừa cũng góp phần cải thiện nồng độ mỡ máu và hạ tỉ lệ mắc các biến chứng bệnh tiểu đường.

• Giảm mỡ nội tạng đặc biệt là mỡ bụng. Loại mỡ này là vấn đề quan trọng góp phần gây ra bệnh tiểu đường type 2 và làm tình trạng ngày càng nặng thêm. Mỡ nội tạng và trên hết là mỡ bụng có khả năng giải phóng nhiều acid béo tự do vào máu – yếu tố gây ngừng đáp ứng với insulin ở các tế bào. Nghiêm trọng hơn, chúng còn có thể tiết ra một số hormone ức chế insulin.

c, Điều trị y khoa

Bên cạnh việc bắt buộc phải thay đổi thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng ở người bệnh tiểu đường type 2 thì sử dụng thêm chế phẩm y khoa để hỗ trợ điều trị cũng là điều vô cùng cần thiết.

Về thuốc, các nhóm sau giúp tăng độ nhạy cảm với insulin ở bệnh nhân tiểu đường:

• Nhóm Biguanide – Metformin có tác dụng tăng độ nhạy cảm của mô đích ngoại vi với insulin bên cạnh công dụng ức chế quá trình sản xuất glucose từ gan.
• Nhóm Thiazolidinedione làm tăng đáp ứng của mô mỡ và mô cơ với insulin bằng cơ chế hoạt hóa thụ thể receptor γ giúp insulin gắn vào mô tế bào để phát huy tác dụng. Mặt khác nó cũng ngăn cản quá trình gan chuyển hóa glycogen thành glucose giúp giảm nồng độ đường huyết.

Tuy nhiên việc dùng thuốc còn phụ thuộc rất nhiều vào quyết định của bác sĩ dựa trên nguyên nhân gây bệnh và tình trạng các cơ quan khác của cơ thể. Người bệnh tiểu đường có thể tham khảo thêm các thực phẩm bảo vệ sức khỏe có hiệu quả tương tự nhưng tác dụng từ từ, nhẹ nhàng và an toàn hơn. Nổi bật có sản phẩm Insutrix được chuyển giao từ đề tài nghiên cứu của Thạc sỹ Dương Thị Mộng Ngọc, nguyên Giám đốc trung tâm Sâm và Dược liệu TP HCM, có chứa phức hợp thảo dược gồm: lá mã đề, thân rễ nghệ và hoa hòe, hiệp đồng tác dụng, mang lại hiệu quả vượt trội cho bệnh nhân tiểu đường so với việc dùng riêng lẻ các thảo dược.

Sản phẩm hỗ trợ tiểu đường chứa phức hợp thảo dược gồm: lá mã đề, thân rễ nghệ và hoa hòe.

Insutrix đã được nghiên cứu tiền lâm sàng tại Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh chứng minh tác dụng hạ đường huyết tương đương thuốc tây, lại an toàn, không có tác dụng phụ khi dùng lâu dài.

Địa chỉ văn phòng: 263/4 Nguyễn Văn Đậu, Phường 11, Quận Bình Thạnh, TPHCM.
Điện thoại: 1900 234 564
Email: cellchainvietnam@gmail.com
Website: http://www.insutrix.com/